Jak dostosować swoją stronę internetową do WCAG 2.1?

Dostosowywanie strony internetowej do norm WCAG 2.1 to proces czasochłonny i wymagający znajomości dobrych praktyk z zakresu dostępności. Przeprowadzić można go samodzielnie lub z pomocą zespołu wykwalifikowanych specjalistów. Niezależnie od tego, jak to zrobisz, ważne jest, aby na końcu procesu zawsze stał użytkownik. Przed przystąpieniem do prac należy w pierwszej kolejności ustalić jego potrzeby i ograniczenia, a także narzędzia, które mogą mu pomóc w przyswajaniu treści.

Dostępna strona, czyli jaka?

Witryna internetowa może uchodzić za dostępną, jeżeli treści umieszczone na niej są postrzegane i zrozumiałe przez wszystkich użytkowników. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci oraz seniorów, a także osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadającymi ograniczenia poznawcze. Dostępność cyfrowa może się jednak odnosić nie tylko do stron, ale również innych produktów cyfrowych np. aplikacji.

Cecha ta jest ważna ze względu na wyrównywanie szans korzystania z informacji i usług online. Dzięki dostępności mogą to robić wszyscy, zarówno osoby z trwałymi ograniczeniami (ze względu na swój wiek lub stan zdrowia), jak i przejściowymi (skutki wypadku lub choroby). Ponadto, dostępność stron internetowych ma znaczący wpływ na postrzeganie ich z perspektywy biznesowej. Im więcej użytkowników przyciąga dana witryna i może być przez nich odczytana, tym większe prawdopodobieństwo sprzedania produktu lub usługi bądź przekazanie informacji.  

Dostępność cyfrowa to właściwość, która dotyczy:

• kodu, w którym jest napisana strona;
• interfejsu użytkownika (UX/ UI);
• treści na stronie (artykuły, grafiki, filmy wideo).

Wszelkie wytyczne dotyczące dostępności zostały zebrane w ramach międzynarodowego standardu WCAG 2.1. Są one obowiązkowymi wymogami, które zobowiązują instytucje publiczne do tworzenia stron internetowych przyjaznych wszystkim użytkownikom. Wyjątek stanowią podmioty prywatne, które mogą traktować WCAG jedynie jako rekomendacje (nie mają obowiązku wdrażania standardu). 

Poziom dostępności określany jest za pomocą kryteriów sukcesu w trójstopniowej skali. Są one szczegółowe i precyzyjnie opisane, aby umożliwić projektantom i programistom łatwe spełnienie wymagań dostępności na każdym poziomie, a następnie wdrażanie odpowiednich rozwiązań. Jeżeli chcemy nazwać stronę dostępną, poziom A musi być spełniony. Wdrażanie kolejnych rozwiązań i udogodnień sprawi, iż witryna awansuje na poziom AA. Specjalne udoskonalenia dla konkretnych grup osób z niepełnosprawnościami skutkować będzie przyznaniem AAA.  

Jakie są ograniczenia użytkowników?

Wytyczne WCAG 2.1 powstały, aby zaspokajać potrzeby wszystkich użytkowników, włącznie z tymi, którzy posiadają różnego rodzaju ograniczenia. Skutkują one błędnym przyswojeniem informacji umieszczonych na stronach internetowych lub brakiem możliwości obsługi produktów cyfrowych. Do najpopularniejszych ograniczeń należą:

• Ograniczenia wzrokowe

Osoby, które je posiadają mają problem z czytaniem tekstu, rozróżnianiem kolorów, a także odróżnieniem od siebie grafik i zdjęć. Mogą oni wymagać ułatwień w postaci możliwości powiększenia czcionki lub przekształcenia treści wideo na audio. 

• Ograniczenia słuchowe

Wielu użytkowników może mieć problem z odbieraniem dźwięków i rozumieniem mowy, co dotyczy zwłaszcza seniorów oraz osób z wadami słuchu. Wówczas wymagają oni napisów do filmów lub tłumaczenia języka migowego.

• Ograniczenia ruchowe

Część odbiorców treści w Internecie może być ograniczona w sposób ruchowy, np. na skutek wypadku lub postępującej choroby. Wówczas korzystanie z myszy i klawiatury w ich przypadku może być utrudnione. Dlatego najlepsze dla nich będą rozwiązania oparte na pojedynczych urządzeniach wyjściowych.

• Ograniczenia poznawcze

Dużą grupę użytkowników, którzy mają problemy z przyswajaniem treści w Internecie, stanowią osoby, które nie rozumieją skomplikowanych informacji lub nie zapamiętują ich. W przypadku takich odbiorców dobrze sprawdzi się content w formie prostych i zwięzłych komunikatów. Sama zaś strona powinna mieć przejrzystą nawigację oraz jasny układ graficzny, uwzględniający podział na nagłówki i sekcje.

Ograniczenia tak naprawdę mogą dotknąć każdego z nas, gdyż wiele z nich nie jest wywołanych jedynie chorobami genetycznymi czy wiekiem, lecz spontanicznymi zdarzeniami, np. wypadkiem drogowym. Niepełnosprawność chwilowa może również wynikać z prozaicznych sytuacji m.in. zapomnienia okularów korekcyjnych czy przeglądania internetu na ekranie skierowanym w stronę silnego źródła światła.

Obecnie urzędnicy oraz osoby odpowiedzialne za strony instytucji państwowych są zobligowani do zachowania tego typu zasad. Ten stan rzeczy regulują zapisy Ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Wkrótce na liście podmiotów objętych obowiązkiem mogą pojawić się również prywatni właściciele stron internetowych. Już teraz wymagania dostępności w minimalnym stopniu są narzucane na firmy działające w sektorze telekomunikacji czy bankowości. Dlatego tak ważne jest projektowanie i tworzenie stron internetowych oraz aplikacji w sposób zgodny z wytycznymi dostępności WCAG. Może się to okazać bowiem inwestycją w przyszłość. 

Wdrażanie dostępności cyfrowej w ramach kryteriów sukcesu

Wprowadzanie zmian mających na celu dostosowanie strony internetowej do wymagań dostępności skupia się przede wszystkim na walce z wcześniej wymienionymi ograniczeniami. Najlepsze efekty daje wprowadzanie nowych funkcjonalności i ulepszeń w oparciu o kryteria sukcesu. Jeżeli chcemy osiągnąć dany poziom, musimy wykonać konkretne działania.

Poziom A

Na tym poziomie strona musi spełnić absolutne minimum, aby móc ją nazwać dostępną. Projektanci i opiekunowie powinni zwrócić szczególną uwagę na:

• alternatywne teksty dla obrazków – każda grafika czy fotografia musi mieć swój opis zawierający informacje o zawartości;
• dostępność za pomocą klawiatury – wszelkie funkcjonalności, komendy i opcje muszą być dostępne z poziomu klawiatury;
• zachowanie struktury dokumentu – content zawarty na stronie musi posiadać strukturę nagłówków, dzięki której będzie możliwe łatwe odczytanie treści.

Poziom AA

Strony na tym poziomie muszą spełniać zalecenia, które sprawiają, że strona staje się bardziej przystępna dla większej ilości osób z ograniczeniami. Tworząc ją, warto zwrócić uwagę na m.in.:

• kontrast kolorów – zwłaszcza między tekstem a tłem na stronie internetowej, dzięki czemu odbiorcy z ograniczeniami wzrokowymi nie będą mieli problemów z przyswojeniem treści;
• alternatywne wersje – witryna www musi mieć alternatywne wersje treści, np. transkrypcje lub napisy, dla multimediów, takich jak wideo lub dźwięk;
• działanie na urządzeniach dotykowych – strona internetowa musi być dostępna na urządzeniach wykorzystujących technologię dotykową (smartfonach, tabletach, czytnikach), co jest znacznym ułatwieniem dla osób ograniczonych ruchowo. 

Poziom AAA

Wytyczne na tym poziomie wprowadzają istotne zmiany oraz ułatwienia dotyczące interfejsu oraz języka. W celu ich wdrożenia warto zająć się przede wszystkim:

• możliwością interpretacji informacji – poprzez uproszczenie przekazu i dostosowanie go do różnych grup odbiorców;
• personalizację – możliwość zmiany preferencji ustawień, zgodnych z oczekiwaniami i potrzebami użytkowników;
• obsługą języków alternatywnych – obowiązkowe wdrożenie języka migowego.

Wdrożenie powyższych rozwiązań może nie wystarczyć w przypadku niektórych stron i witryn www. Dlatego ważna jest również optymalizacja, ciągłe testowanie i szukanie nowych rozwiązań. 

Dobre wskazówki i rady dotyczące dostępności cyfrowej

Poprawienie dostępności strony internetowej dla osób z niepełnosprawnościami lub wykonanie jej projektu na nowo to nie lada wyzwanie. Dlatego mamy dla wszystkich web deweloperów oraz osób odpowiedzialnych za optymalizację garść porad, dotyczących wdrażania dostępności. 

• Projektuj z myślą o dostępności

Już na etapie projektowym uwzględnij rozwiązania, które pozwolą na szybkie i łatwe wprowadzanie usprawnień, zmianę interfejsu czy dodawanie kolejnych treści.

• Używaj czytelnej czcionki i zapewnij odpowiedni kontrast kolorów

Strona wizualna witryny jest kluczowa dla odbiorców z ograniczeniami, dlatego zadbaj o to, aby była czytelna na różnych urządzeniach. Uzyskasz to stosując fonty z wielkością dopasowującą się do ekranu oraz tłem, na którym dobrze je widać.

• Dodawaj opisy do formularzy

Jeżeli implementujesz na stronę formularze, np. kontaktowe, dodawaj do nich opisy dodatkowe, umożliwiające wypełnianie oraz informujące o pustych polach tekstowych i rubrykach. 

• Szkol personel

Rozszerzaj kompetencje swojego zespołu odpowiedzialnego za dostępność cyfrową. Organizuj szkolenia, bierz udział w konferencjach i wydarzeniach branżowych oraz bądź na bieżąco z nowinkami. 

• Testuj swoją witrynę

Regularnie testuj stronę internetową, nad którą sprawujesz opiekę. Wykrywaj i naprawiaj błędy oraz niedociągnięcia, dbaj o aktualizacje, a także sprawdzaj, czy da się obsługiwać witrynę za pomocą różnych urządzeń.

Jeżeli masz więcej pytań, odnośnie dostępności stron internetowych lub szukasz sprawdzonych specjalistów, którzy zajmą się tym za Ciebie, skontaktuj się z nami! Dostępna Polska to przedsięwzięcie realizowane przez agencję marketingową 4 REAL. W ramach niego tworzymy cyfrowe środowiska przyjazne każdemu użytkownikowi. Zaufało nam już wiele instytucji publicznych, w tym sądów i prokuratur.