Testy dostępności cyfrowej – to musisz zrobić na stronie internetowej

Coraz więcej podmiotów bierze udział w cyfrowej rewolucji, która wprowadza dostępność na nowy, jeszcze powszechniejszy poziom. Część z nich zaczyna jednak tego typu działania zbyt wcześnie, bez odpowiedniego przygotowania. Najważniejsza we wdrażaniu dostępności cyfrowej jest precyzja, a ta wymaga wskazania konkretnych obszarów. Pomóc w tym mogą specjalistyczne testy, od jakości których zależy powodzenie całego procesu. 

Testy dostępności cyfrowej – co to jest?

Wprowadzenie dostępności cyfrowej na stronach internetowych nie może odbywać się po omacku. To zbyt skomplikowany i złożony proces, aby działać wyłącznie w oparciu o zbiór dobrych zasad i praktyk. Dlatego najpierw, każdorazowo, należy przeprowadzić testy dostępności cyfrowej. Pozwalają one ocenić, czy witryna spełnia określone standardy i jest przyjazna dla osób z niepełnosprawnościami. 

Tego typu testy powinny uwzględniać standard WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) w aktualnie obowiązującej wersji (obecnie jest to 2.1, ale istnieje też już wersja WCAG 2.2). To zestaw jasno opisanych zasad, które działają jak instrukcja obsługi strony internetowej dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności – od problemów ze wzrokiem po trudności w obsłudze myszki. Fundamentem standardu jest:

• postrzegalności;
• funkcjonalności;
• zrozumiałości;
• kompatybilności. 

Oznacza to, że treści na stronie powinny być dostępne dla zmysłów użytkownika, interaktywne elementy – łatwe w obsłudze, informacje – klarowne, a cała witryna – współpracująca z różnymi technologiami asystującymi.

Testy dostępności można przeprowadzać na różnych etapach żywotu strony. Najlepiej jednak, jeżeli standard WCAG wdrażany jest już w momencie projektowania witryny. Wówczas można uniknąć kosztownych przeróbek i modyfikacji w przyszłości. Testy warto również wykonywać regularnie po każdej większej aktualizacji strony www. Pomoże to uniknąć sytuacji, w której wprowadzenie, np. nowego formularza lub modułu, zaburza dostępność. 

W kontekście obowiązujących w Polsce przepisów, podmioty publiczne są zobowiązane do zapewnienia i wprowadzenia dostępności cyfrowej swoich stron internetowych. Od czerwca obowiązek ten obejmie również niektóre sektory prywatne. Oznacza to, że wszystkie wspomniane w “Ustawie o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności…” podmioty muszą przeprowadzać regularnie testy, aby spełnić prawne wymogi, a tym samym uniknąć sankcji. 

Warto jednak pamiętać, że nie strach przed karami finansowymi powinien kierować właścicielami stron i produktów cyfrowych, lecz chęć stworzenia otwartego dla wszystkich użytkowników środowiska cyfrowego. 

Jakie testy dostępności cyfrowej warto zrobić na stronie internetowej?

Wprowadzenie dostępności cyfrowej na stronie internetowej to proces wymagający przeprowadzenia co najmniej kilku różnych testów. Ich wspólnym mianownikiem jest możliwość wglądu w obszary, które wymagają poprawek lub całkowitego przeprojektowania. W ten sposób większość barier utrudniających korzystanie z witryny osobom z niepełnosprawnościami może zostać rozbitych. 

Testy dostępności można podzielić na kilka kategorii, z których każda wnosi istotny wkład w ocenę funkcjonowania całej witryny.

Testy automatyczne

To szybka metoda weryfikacji podstawowych funkcji dostępności strony. W ramach niej wykorzystuje się specjalistyczne narzędzia, które skanują witrynę w poszukiwaniu typowych błędów, takich jak brak tekstów alternatywnych dla obrazów czy niewłaściwe użycie znaczników HTML. Jednym z popularnych darmowych rozwiązań jest wtyczka WAVE, dostępna dla przeglądarek Chrome i Firefox. Analizuje ona stronę i wskazuje potencjalne obszary, które wymagają poprawy. 

Należy jednak pamiętać, że testy automatyczne wykrywają jedynie część problemów z dostępnością. Nie są w stanie ocenić wszystkich aspektów, takich jak jakość treści czy intuicyjność nawigacji.

Testy manualne

Uzupełnieniem testów automatycznych są te wykonywane manualnie. Polegają one na ręcznej ocenie strony przez testerów, którzy sprawdzają jej funkcjonalność z perspektywy użytkownika. Testowana jest w ten sposób m.in. nawigacja po witrynie za pomocą klawiatury, możliwość korzystania z czytników ekranu czy oceniany jest kontrast kolorystyczny. Takie podwójne testowanie pozwala wychwycić problemy, które mogłyby zostać pominięte podczas testów automatycznych.

Testy z udziałem użytkowników z niepełnosprawnościami

Najbardziej miarodajnym sposobem oceny dostępności jest zaangażowanie w testy osób z różnymi niepełnosprawnościami. Ich doświadczenia dostarczają bezcennych informacji na temat rzeczywistych trudności napotykanych podczas korzystania z witryny. Tego rodzaju testy pozwalają na identyfikację problemów, które mogą umknąć zarówno narzędziom automatycznym, jak i testerom bez niepełnosprawności. Ułatwia to również proces wdrożenia dostępności cyfrowej.

Darmowe narzędzia wspierające testowanie dostępności

Istnieje wiele bezpłatnych narzędzi, które mogą wspomóc proces testowania dostępności, takich jak:

• WAVE – wspomniana już wcześniej wtyczka do przeglądarek analizująca stronę pod kątem dostępności i wskazująca obszary wymagające uwagi;
  
  
• Axe – narzędzie do automatycznej analizy dostępności, integrujące się z procesem tworzenia oprogramowania.;
  
  
• lista kontrolna dostępności – dokument zawierający pytania i instrukcje pomagające samodzielnie ocenić zgodność strony ze standardem WCAG 2.1.

Choć darmowe rozwiązania są powszechnie dostępne, o wiele lepiej postawić na profesjonalistów. Firmy zewnętrzne posiadają specjalistyczne narzędzia, wiedzę oraz doświadczenie, dzięki którym mogą testować strony pod kątem dostępności szybciej i lepiej. Wykonane przez nich audyty i analizy są o wiele bardziej dogłębne, a znajomość aktualnych standardów sprawia, że szybko są w stanie wskazać konkretne obszary do poprawy.

Wprowadzenie dostępności cyfrowej – jak zacząć?

Rozpoczęcie procesu wprowadzania dostępności cyfrowej na stronie internetowej to zadanie wymagające nie tylko zaangażowania, ale także specjalistycznej wiedzy i odpowiednich narzędzi. Aby skutecznie przeprowadzić ten proces, warto skupić się na czterech obszarach, które odpowiadają zasadom WCAG.

• Postrzegalność

Ten obszar koncentruje się na tym, aby wszystkie informacje i komponenty interfejsu użytkownika były prezentowane w sposób umożliwiający ich odbiór przez zmysły użytkowników. Oznacza to konieczność zapewnienia alternatywnych opisów tekstowych dla elementów nietekstowych, takich jak obrazy czy multimedia. Dzięki temu osoby niewidome lub słabowidzące, korzystające z czytników ekranu, mogą zrozumieć treści wizualne. Dodatkowo, warto zadbać o odpowiedni kontrast kolorystyczny oraz możliwość zmiany rozmiaru tekstu, co ułatwi korzystanie ze strony osobom z różnymi wadami wzroku.

• Funkcjonalność

Wszystkie elementy interaktywne, takie jak linki, przyciski czy formularze, były dostępne i łatwe w obsłudze dla wszystkich użytkowników. Należy upewnić się, że strona jest w pełni funkcjonalna przy użyciu samej klawiatury. To istotne zwłaszcza dla osób z ograniczoną mobilnością, które nie mogą korzystać z myszy. Ponadto, niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego oznaczenia elementów nawigacyjnych oraz logicznej kolejności poruszania się po stronie. Elementy te są z kolei ważne dla osób korzystających z technologii asystujących.

• Zrozumiałość

Bardzo ważna jest również klarowności i przewidywalności prezentowanych treści oraz działania interfejsu. Teksty powinny być napisane prostym i zrozumiałym językiem, pozbawionym skomplikowanych terminów czy elementów żargonu. Warto również zadbać o spójną nawigację oraz przewidywalne zachowanie elementów interaktywnych. Pozwala to użytkownikom na intuicyjne poruszanie się po stronie. Dodatkowo, pomocne może być dostarczenie instrukcji czy podpowiedzi przy wypełnianiu formularzy. Zmniejszają one bowiem ryzyko popełnienia błędów przez użytkowników.

• Solidność (Kompatybilność)

Ostatni obszar dostępności skupia się na tym, aby strona była kompatybilna z różnymi przeglądarkami, urządzeniami oraz technologiami asystującymi. Prawidłowe działanie w tej sferze wymaga stosowania semantycznie poprawnego kodu HTML oraz unikania technologii, które mogą być nieobsługiwane przez niektóre urządzenia czy oprogramowanie. Regularne testowanie strony pod kątem zgodności z różnymi środowiskami technicznymi jest tutaj niezbędne, aby zapewnić dostępność dla jak najszerszego grona użytkowników.

Wprowadzenie dostępności cyfrowej to proces złożony, wymagający nie tylko czasu i zaangażowania, ale także specjalistycznej wiedzy oraz umiejętności posługiwania się odpowiednimi narzędziami. Dlatego też, aby skutecznie sprostać tym wyzwaniom, warto rozważyć skorzystanie z usług profesjonalistów w tej dziedzinie, którzy pomogą w kompleksowym dostosowaniu strony do obowiązujących standardów i wymagań.

Dostępna Polska zrobi to wszystko za Ciebie!

Wprowadzanie dostępności cyfrowej to nie lada wyzwanie, zwłaszcza dla podmiotów, które dopiero będą objęte tym obowiązkiem. Zdajemy sobie sprawę z ogromu prac z tym związanych, dlatego jako Dostępna Polska oferujemy pełne wsparcie profesjonalistów.

Spełnij ustawowy obowiązek razem z nami i zaufaj specjalistom, którzy zajmą się Twoją stroną internetową od A do Z. Dla naszych Klientów mamy przystępne pakiety dostępności 360°, w ramach których kompleksowo wdrażamy standard WCAG 2.1. Decydują się na współpracę zyskujesz:

• audyt dostępności cyfrowej wraz z mapowaniem stanu faktycznego;
• opiekę autorską włącznie z systemem wsparcia w postaci unikalnego na skalę Polski HelpDesku;
• dostępną stronę internetową spełniającą wymogi WCAG, BIP i RODO oraz posiadającą Deklarację Dostępności;
• szkolenia z najnowszego i aktualnego standardu dla koordynatorów, redaktorów oraz administratorów.

Zaufało nam mnóstwo instytucji publicznych, z sądami, prokuratorami i samorządami na czele. Zadzwoń do nas lub skontaktuj się z naszymi przedstawicielami i zacznij już dziś wdrażać dostępność na swoich stronach internetowych.