Standardy dostępności cyfrowej w projektach unijnych
22 września 2025
Dostępność cyfrowa nie jest już jedynie dobrą praktyką, ale wymogiem wpisanym w każdy projekt finansowany z funduszy unijnych. Standardy dostępności cyfrowej muszą być uwzględnione na równi z innymi elementami projektu, bo od nich zależy nie tylko zgodność z prawem, ale też możliwość otrzymania i rozliczenia dofinansowania. W grę wchodzi zarówno przestrzeganie przepisów unijnych i krajowych, jak i praktyczne wdrożenie standardów takich jak WCAG 2.1 na poziomie AA. Z naszego artykułu dowiesz się, jak wygląda cały proces – od podstaw prawnych, przez standardy, aż po praktyczne wdrażanie i kontrolę. Dzięki temu łatwiej zrozumiesz, dlaczego dostępność to dziś fundament nowoczesnych projektów, a nie dodatkowy element.
Najważniejsze informacje o standardach dostępności cyfrowej w projektach unijnych
- W każdym projekcie finansowanym z UE zapewnienie dostępności jest obowiązkowym elementem, a nie dodatkiem.
- Przepisy unijne i krajowe, w tym dyrektywy oraz wytyczne równościowe, jasno określają obowiązki beneficjentów w zakresie dostępności.
- WCAG 2.1 na poziomie AA jest minimalnym wymogiem dla projektów unijnych, obejmującym m.in. czytelność, intuicyjność i użyteczność.
- Skuteczny proces wdrażania dostępności obejmuje planowanie, projektowanie, testowanie i stałą kontrolę, aby dostępność była utrzymywana na każdym etapie projektu.
- Szukasz wsparcia w zakresie dostępności projektów unijnych? Sprawdź ofertę Dostępnej Polski!
Dostępność cyfrowa jako strategiczny cel w projektach unijnych
Dostępność cyfrowa w projektach unijnych przestała być dodatkiem czy „opcjonalnym udogodnieniem”. Obecnie jest ona traktowana jako strategiczny cel, którego wdrożenie warunkuje możliwość realizacji przedsięwzięcia i uzyskania finansowania ze środków UE. Komisja Europejska oraz instytucje zarządzające w Polsce jasno wskazują, że projekty nieuwzględniające standardów dostępności nie mogą liczyć na pełne wsparcie, zarówno w fazie oceny, jak i podczas kontroli wdrażania.
Takie podejście ma ogromne znaczenie szczególnie w przypadku projektów infrastrukturalnych i cyfrowych. Wyobraźmy sobie np. szpital, który wdraża system e-rejestracji dla pacjentów. Bez zastosowania standardów dostępności cyfrowej strona internetowa lub aplikacja mobilna mogłyby okazać się barierą dla osób starszych, niewidomych czy niedosłyszących. W efekcie, zamiast ułatwiać korzystanie z usług medycznych, projekt wykluczałby część pacjentów, co jest sprzeczne z zasadą równości szans i niedyskryminacji, będącą jednym z fundamentów polityki unijnej.
W praktyce oznacza to, że każdy wniosek o dofinansowanie musi zawierać konkretne działania zapewniające dostępność cyfrową. Może to być m.in.:
Dzięki temu standardy dostępności stają się nie tylko wymogiem formalnym, ale również realnym wsparciem dla osób ze szczególnymi potrzebami. To inwestycja w inkluzyjność, która w projektach unijnych ma charakter długofalowy, bo jej efekty mają służyć całemu społeczeństwu, a nie wyłącznie wybranym grupom odbiorców.

Podstawy prawne i dokumenty kluczowe – dyrektywy i wytyczne
Dostępność cyfrowa w projektach unijnych jest ściśle uregulowana prawnie. Nie jest to więc jedynie kwestia dobrych praktyk, ale warunek, którego spełnienie decyduje o możliwości otrzymania i rozliczenia dofinansowania. Ramy prawne wyznaczają przede wszystkim dyrektywy Unii Europejskiej, a ich implementacją w Polsce są odpowiednie ustawy i wytyczne wydawane przez instytucje publiczne.
Najważniejsze akty prawne obejmują:
- Dyrektywę UE 2016/2102 w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego – nakładającą obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej w całym sektorze publicznym;
- Europejski Akt o Dostępności (EAA, 2019/882) – rozszerzający wymogi dostępności na sektor prywatny, m.in. banki, e-commerce czy telekomunikację (w Polsce obowiązuje od czerwca 2025 roku);
- Ustawę z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych – implementującą dyrektywę 2016/2102 i precyzującą obowiązki instytucji publicznych w Polsce;
- Polski Akt o Dostępności z 2019 roku – regulujący szerzej dostępność w trzech obszarach: architektonicznym, informacyjno-komunikacyjnym i cyfrowym.
W kontekście funduszy unijnych ważne znaczenie mają również dokumenty wdrożeniowe. Najważniejszym z nich są „Wytyczne dotyczące realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021–2027” (opublikowane przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej). To właśnie w tym dokumencie jasno wskazano, że spełnienie standardów dostępności cyfrowej jest obowiązkowe na każdym etapie projektu, od planowania, przez realizację, po ewaluację i kontrolę.
Dlaczego to tak istotne? Brak zgodności z wymogami dostępności może skutkować nie tylko sankcjami finansowymi, ale nawet uznaniem wydatków za niekwalifikowalne, co w praktyce oznacza konieczność zwrotu dofinansowania. Projekty finansowane z funduszy UE są więc zobowiązane nie tylko do wdrażania standardów dostępności, ale także do dokumentowania tego procesu, np. w formie audytów, raportów czy deklaracji dostępności.
Dostęp do wszystkich najważniejszych dokumentów jest publiczny. Można je znaleźć m.in. na:
- stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (funduszeeuropejskie.gov.pl);
- portalu dostepnosc.gov.pl;
- w bazie dokumentów unijnych eur-lex.europa.eu.
Każdy beneficjent funduszy unijnych musi od początku projektu zaplanować, w jaki sposób uwzględni standardy dostępności cyfrowej. Nie jest to już opcjonalny dodatek, lecz obowiązkowy element równości szans, porównywalny z zasadami zrównoważonego rozwoju czy ochrony środowiska.
Standardy dostępności cyfrowej – wymogi WCAG 2.1 na poziomie AA
We wszystkich projektach finansowanych ze środków Unii Europejskiej standardy dostępności są dziś nieodłączną częścią oceny wniosku. W praktyce oznacza to, że spełnienie wymogów WCAG 2.1 na poziomie AA jest warunkiem koniecznym, jeśli projekt chce otrzymać dofinansowanie, a potem bez problemu przejść audyty i kontrole.
Co dokładnie oznacza WCAG 2.1 na poziomie AA? To zbiór technicznych kryteriów sukcesu opracowanych przez W3C, które rozszerzają wcześniejszą wersję WCAG 2.0, m.in. o aspekty mobilności, lepszego kontrastu, dostępności dla osób z ograniczeniami poznawczymi.
Wymogi na poziomie AA obejmują m.in.:
- zapewnienie odpowiedniego kontrastu tekst-tło;
- czytelną strukturę nagłówków (np. H1, H2, H3);
- obsługę użytkownika za pomocą klawiatury;
- alternatywy tekstowe dla grafik i mediów;
- możliwość powiększania tekstu oraz adaptację treści do różnych urządzeń;
Dzięki tym standardom dostępność cyfrowa staje się realną częścią projektu, nie tylko jako formularz do wypełnienia, ale jako element, który wpływa na odbiór, jakość i zgodność z prawem.
Wdrażanie standardów dostępności w praktyce – od planowania do kontroli
Realne wdrożenie standardów dostępności cyfrowej w projektach unijnych nie może być działaniem przypadkowym ani odkładanym na koniec. To proces, który powinien przebiegać krok po kroku, od fazy planowania, przez realizację, aż po kontrolę efektów. Tylko wtedy spełni swoje zadanie i zapewni zgodność z wymogami prawnymi oraz rzeczywistą dostępność dla użytkowników.
1. Planowanie – fundament dostępności
Każdy projekt powinien rozpocząć się od analizy potrzeb i określenia, jak dostępność cyfrowa wpisuje się w jego cel. Na tym etapie ważne jest:
- zaplanowanie budżetu i zasobów na wdrożenie dostępności;
- uwzględnienie standardów dostępności w dokumentacji projektowej;
- określenie osób odpowiedzialnych za nadzór nad tym procesem.
Już na etapie pisania wniosku o dofinansowanie wpisz konkretne działania związane z dostępnością. To ułatwi uzyskanie środków i pokaże instytucji finansującej, że traktujesz temat poważnie.
2. Projektowanie – uwzględnianie dostępności od podstaw
Strony internetowe, aplikacje czy dokumenty tworzone w ramach projektów powinny być projektowane w oparciu o standardy dostępności cyfrowej, np. WCAG 2.1 na poziomie AA. Oznacza to m.in. projektowanie kontrastów, logicznej struktury nagłówków czy intuicyjnej nawigacji.
Współpracuj z projektantami i deweloperami, którzy znają wymogi dostępności. Unikniesz późniejszych kosztownych poprawek i ryzyka niezgodności z wymogami unijnymi.
3. Realizacja – wdrożenie i testy
Podczas wdrażania rozwiązań cyfrowych należy na bieżąco testować je pod kątem zgodności ze standardami dostępności. Tu w grę wchodzą zarówno automatyczne narzędzia do testów, jak i manualne sprawdzanie z udziałem osób z niepełnosprawnościami.
Pamiętaj, że narzędzia automatyczne wykryją tylko część problemów. Dlatego zawsze uzupełniaj je o audyty eksperckie i testy użytkowników.
4. Kontrola i utrzymanie – dostępność jako proces
Wdrożenie to dopiero początek. Każdy projekt powinien przewidywać regularny monitoring dostępności stron www i aplikacji, a także aktualizację treści i funkcjonalności. Brak bieżącej kontroli sprawia, że dostępność szybko spada.
Wyznacz w instytucji osobę odpowiedzialną za aktualizacje i reagowanie na zgłoszenia od użytkowników. Dostępność nie jest jednorazowym zadaniem, to stały element funkcjonowania projektu.
Chcesz wziąć udział w projekcie unijnym? Zadbaj o dostępność z Dostępną Polską!
Od 15 lat jako Dostępna Polska wdrażamy dostępność w instytucjach państwowych, wspierając wszystkich, którzy chcą otworzyć sieć na wszystkich użytkowników. Współpracujemy m.in. z sądami, prokuraturami oraz jednostkami samorządu, oferując kompleksowe wsparcie. Wśród naszych usług znajdziesz przegląd dostępności cyfrowej, opiekę autorską, wdrożenie strony www zgodnej z WCAG, RODO, BIP i posiadającej Deklarację Dostępności, a także szkolenia z aktualnej wersji standardu WCAG.
Nie ryzykuj, że Twój wniosek o projekt zostanie odrzucony. Sprawdź, czy jest dostępny razem z profesjonalistami!