Najczęstsze błędy dotyczące dostępności cyfrowej – sprawdź czego unikać!

Przestrzeganie zapisów Ustawy o dostępności cyfrowej, a tym samym wdrażanie standardu WCAG to proces długotrwały i skomplikowany. Nic więc dziwnego, że nawet najlepsi mogą popełnić w nim błędy. Niezależnie jednak od tego, jak skomplikowane jest wprowadzanie dostępności cyfrowej, warto się ich wystrzegać i sprawdzać skrupulatnie stronę www pod kątem mankamentów. Dowiedz się, jakie błędy są najpopularniejsze oraz jak ich unikać, aby witryna wciąż była otwarta dla wszystkich użytkowników. 

Czy Twoja strona jest naprawdę dostępna? Sprawdź te częste błędy!

Dostępność cyfrowa to nie tylko spełnienie formalnych wymogów, ale przede wszystkim zapewnienie, że każda osoba, niezależnie od swoich możliwości, może swobodnie korzystać z treści i funkcji Twojej strony internetowej. Zgodność z wytycznymi WCAG to fundamenty, które pomagają osiągnąć ten cel. Na straży wdrażania tego standardu stoi Ustawa o dostępności cyfrowej, która nakłada obowiązki na konkretne podmioty publiczne, a od czerwca tego roku również prywatne.

Jednakże, nawet z najlepszymi intencjami, często popełniane są błędy, które utrudniają lub uniemożliwiają korzystanie z witryny osobom z niepełnosprawnościami. Wynikają one z różnych przyczyn:

• brak wiedzy i doświadczenia – twórcy stron często nie są świadomi wymagań dostępności lub nie posiadają odpowiednich umiejętności technicznych;
  
• niewłaściwe planowanie – dostępność jest często traktowana jako dodatek, a nie integralna część procesu projektowania;
  
• złożoność techniczna – implementacja wytycznych WCAG może być skomplikowana, zwłaszcza w przypadku istniejących stron;
  
• brak testowania – niedostateczne testowanie z udziałem użytkowników z niepełnosprawnościami prowadzi do przeoczenia istotnych problemów.
  

Konsekwencje tych błędów rozciągają się na wiele sfer i prowadzą do m.in.: wykluczenia użytkowników w różnym stopniu, sankcji prawnych ze względu nie niewypełnienie obowiązku, jaki nakłada Ustawa o dostępności, pogorszenia wizerunku, a co za tym idzie – utraty klientów i odpływu użytkowników. 

Aby radzić sobie z błędami, należy zdiagnozować te najpopularniejsze. Eksperci ds. dostępności wykryli cztery szczególnie znaczące:

• brak tekstów alternatywnych dla obrazów;
  
• niewłaściwa struktura nagłówków;
  
• niski kontrast kolorów;
  
• nieprzystosowanie formularzy.
  

Zrozumienie i unikanie tych błędów jest niezbędne dla stworzenia strony internetowej, która jest naprawdę dostępna dla wszystkich użytkowników. Warto jednak pamiętać, że to jedynie kropla w morzu potrzeb dostępności. Dlatego do realizacji bardziej złożonych zadań niezbędna jest współpraca ze specjalistycznymi podmiotami i ekspertami z zewnątrz. 

Brak tekstów alternatywnych dla obrazów

Teksty alternatywne (atrybuty alt) to opisy obrazów, które są odczytywane przez czytniki ekranu, umożliwiając osobom niewidomym lub słabowidzącym zrozumienie treści wizualnych. Brak tych opisów uniemożliwia dostęp do informacji zawartych w grafikach.

Często wynika to z braku świadomości znaczenia tekstów alternatywnych lub z pośpiechu podczas tworzenia treści. Niektórzy twórcy stron pomijają ten element, uznając go za nieistotny.

Brak tekstów alternatywnych ogranicza dostępność strony dla osób korzystających z technologii asystujących, a to może prowadzić do wykluczenia cyfrowego. Ponadto, zgodnie z wytycznymi WCAG 2.1, jest to naruszenie poziomu A, co może skutkować sankcjami zgodnie z Ustawą o dostępności cyfrowej.

Jak zniwelować problem? 

• Dla każdego obrazu dodaj atrybut alt z krótkim, ale opisowym tekstem.
  
• Dla obrazów dekoracyjnych użyj pustego atrybutu alt="", aby czytniki ekranu je ignorowały.
  
• Regularnie przeprowadzaj audyty dostępności, aby zidentyfikować brakujące opisy.
  

Niewłaściwa struktura nagłówków

Nagłówki (

do

) organizują treść strony, tworząc hierarchię informacji. Niewłaściwe ich użycie, takie jak pomijanie poziomów lub stosowanie ich w niewłaściwej kolejności, utrudnia nawigację i zrozumienie treści. 

Popełnianie tego błędu często wynika to z braku wiedzy na temat semantycznego HTML lub z używania nagłówków wyłącznie do stylizacji tekstu, bez uwzględnienia ich strukturalnej roli.Nieprawidłowa struktura nagłówków dezorientuje użytkowników korzystających z czytników ekranu, utrudniając im szybkie przeglądanie treści. Może to również negatywnie wpłynąć na SEO (Search Engine Optimizatio) strony, czyli na jej pozycję w wynikach wyszukiwania Google.

Co możesz z tym zrobić?

• Stosuj nagłówki zgodnie z hierarchią: zaczynaj od

   

  , a następnie używaj

   

  ,

   

  , itd., zgodnie z logiką treści.
  
• Unikaj pomijania poziomów nagłówków.
  
• Nie używaj nagłówków wyłącznie do celów wizualnych – powinny odzwierciedlać strukturę treści, a nie służyć jako sposób na jej stylizowanie.

Niski kontrast kolorów

Kontrast między tekstem a tłem musi być wystarczający, aby zapewnić czytelność dla wszystkich użytkowników, w tym osób z wadami wzroku. Zbyt niski utrudnia lub uniemożliwia odczytanie treści. Pomyłki tego typu to najczęściej efekt wyboru estetycznych, ale nieczytelnych kombinacji kolorów, lub braku testowania kontrastu podczas projektowania strony.

Niski kontrast może zniechęcić użytkowników do korzystania ze strony, prowadząc do zwiększenia współczynnika odrzuceń. Jest to również naruszenie wytycznych WCAG 2.1, co może skutkować konsekwencjami prawnymi.

Jak unikać tego typu błędów?

• Upewnij się, że kontrast między tekstem a tłem wynosi co najmniej 4.5:1 dla tekstu normalnego i 3:1 dla dużego tekstu.
  
• Używaj narzędzi do analizy kontrastu, takich jak Color Contrast Analyzer czy Tota11y.
  
• Testuj stronę pod kątem kontrastu na różnych urządzeniach i w różnych warunkach oświetleniowych.

Nieprzystosowanie formularzy

Formularze muszą być dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym osób korzystających z technologii asystujących. Braki takie jak nieopisane pola, brak informacji o błędach czy nieczytelne etykiety utrudniają ich wypełnianie.

Nieprawidłowe przystosowanie formularzy to pokłosie niedostatecznego testowania pod kątem dostępności lub braku wiedzy na temat właściwego oznaczania poszczególnych elementów. 

Nieprzystosowane formularze mogą uniemożliwić użytkownikom ze specjalnymi potrzebami korzystanie z najważniejszych funkcji strony, takich jak rejestracja czy kontakt. Może to prowadzić do utraty potencjalnych klientów lub użytkowników.

Jak rozwiązać problem?

• Każde pole formularza powinno mieć powiązaną etykietę (), która jest jednoznacznie z nim skojarzona.
  
• Informuj użytkowników o błędach w formularzu w sposób zrozumiały i dostępny dla czytników ekranu.
  
• Upewnij się, że formularze są w pełni obsługiwalne za pomocą klawiatury.
  

Standard WCAG a rzeczywistość – sprawdź na co zwracać uwagę

Wdrożenie wytycznych WCAG 2.1 w praktyce to nie tylko spełnienie formalnych wymogów, ale przede wszystkim realne zapewnienie dostępności cyfrowej dla wszystkich użytkowników. Zasady WCAG opierają się na czterech filarach: postrzegalności, funkcjonalności, zrozumiałości i solidności. Jednakże, w rzeczywistości implementacja tych wytycznych napotyka na różne wyzwania.

Planowanie dostępności od początku

Dostępność cyfrowa powinna być integralną częścią procesu projektowania i tworzenia strony internetowej. Zbyt często jest traktowana jako dodatek, co prowadzi do kosztownych poprawek i nieefektywnych rozwiązań. Zgodnie z Ustawą o dostępności cyfrowej, wszystkie nowe strony i aplikacje mobilne podmiotów publicznych muszą być zgodne z wytycznymi WCAG 2.1. Jeśli to możliwe, współpracuj z ekspertami ds. dostępności podczas projektowania interfejsu użytkownika oraz przeprowadzaj testy dostępności na każdym etapie rozwoju strony.

Regularne audyty i testowanie

Spełnienie wytycznych WCAG 2.1 wymaga ciągłego monitorowania i testowania strony pod kątem dostępności. Narzędzia takie jak WAVE, axe DevTools czy Lighthouse mogą pomóc w identyfikacji problemów. Przeprowadzaj audyty co najmniej raz na kwartał. Możesz również dokumentować i śledzić naprawione problemy, aby unikać ich powtórzenia. Edukacja i świadomość zespołu

Brak wiedzy na temat wytycznych WCAG 2.1 wśród członków zespołu może prowadzić do niezamierzonych błędów. Szkolenia i warsztaty z zakresu dostępności cyfrowej są niezbędne dla zapewnienia zgodności z zasadami WCAG. Dlatego powinieneś na bieżąco organizować regularne kursy dla zespołu projektowego i deweloperskiego, a także zadbać o zasoby wiedzy związanej z dostępnością. 

Uwzględnienie różnorodnych potrzeb użytkowników

Zasady WCAG mają na celu zapewnienie dostępności dla jak najszerszego grona użytkowników, w tym osób z różnymi niepełnosprawnościami. W praktyce oznacza to konieczność uwzględnienia różnorodnych potrzeb i preferencji użytkowników. Dlatego powinieneś zapewnić możliwość obsługi swojej witryny za pomocą klawiatury, wdrożyć odpowiedni kontrast kolorów i czytelność tekstu, a także udostępnić alternatywne opisy dla elementów graficznych i multimedialnych.

Przestrzeganie przepisów prawnych

Ustawa o dostępności cyfrowej nakłada obowiązek zapewnienia dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych zgodnie z wytycznymi WCAG 2.1. Niespełnienie tych wymogów może skutkować sankcjami finansowymi. Tekst ustawy powinien być dla Ciebie punktem odniesienia oraz zbiorem zasad, które należy przestrzegać. Na jego podstawie stosuje regularne aktualizacje deklaracji dostępności, a jeśli trzeba – monitoruj zmiany w przepisach. Dobrym pomysłem w tej ostatniej kwestii może okazać się współpraca z prawnikiem lub zespołem specjalistów z zewnątrz. 

Dostępna Polska poprawi wszelkie błędy WCAG na Twojej stronie – zgłoś się do nas!

Wykrywanie błędów w zakresie dostępności i reagowanie na nie to nie lada wyzwanie, zwłaszcza dla instytucji publicznych i podmiotów prywatnych, które nie mają dużego doświadczenia w tym zakresie. Pomocną dłoń w ich kierunku wyciąga Dostępna Polska – marka zajmująca się tworzeniem otwartych środowisk cyfrowych dla wszystkich użytkowników.

Naszych partnerów otaczamy opieką autorską, proponując audyty, szkolenia, wdrażanie rozwiązań z zakresu WCAG, BIP, RODO, a także unikalny w skali kraju HelpDesk, za pomocą którego można zgłaszać bieżące problemy i błędy. Dołącz do grona zadowolonych Klientów i już dziś skonsultuj się z naszymi specjalistami, aby rozpocząć wdrażanie dostępności cyfrowej na swojej stronie www.